Wielka kosmiczna kolizja

Kosmiczny karambol 

We Wszechświecie zdarzają się kolizje wielkich kosmicznych struktur takich jak galaktyki czy gromady galaktyk.

NASA Spitzer Space Telescope sfotografował gigantyczną kolizję czterech galaktyk, gromady galaktyk CL0958+4702, położonych w odległości 5 miliardów lat świetlnych.

Trzy galaktyki są zbliżone do rozmiarów naszej Galaktyki, czwarta jest od niej trzy razy większa. 

Fotka 2400x3000 - Źródło: NASA - Spitzer Space Telescope - Fotka 2400x3000

Zdjęcie z teleskopu Spitzera z 2 maja 2006 roku. Żółte, czerwone i pomarańczowe plamki to galaktyki w gromadzie CL0958+4702. Powiększony fragment z centrum to miejsce kolizji czterech galaktyk. Niebieska poświata (otoczka) pochodzi od miliardów gwiazd rozrzuconych wskutek kolizji.

Prawdopodobnie kolizja zakończy się powstaniem, w ciągu około 100 milionów lat, galaktyki o masie równej 10 masom Drogi Mlecznej.
Rines (jeden z odkrywców) twierdzi, że będzie to jedna z największych galaktyk we Wszechświecie.

W miejscu kolizji na wykonanych w podczerwieni zdjęciach widoczny jest gigantyczny, długi na 360 000 lat świetlnych pióropusz świetlny. Prawdopodobnie w trakcie zderzenia miliardy starych gwiazd zostały wyrzucone z macierzystych galaktyk. Przypuszcza się, że co najmniej połowa z nich wróci w przyszłości do galaktyk z których zostały wyrzucone, ale pozostałe znajdą się poza granicami galaktyk.

Galaktyki uczestniczące w kolizji są ubogie w gaz i nie należy się spodziewać aby w nowej galaktyce masowo rodziły się nowe gwiazdy.

Kolizje galaktyk nie są rzadkością. Nasza Galaktyka za około 2,5 miliarda lat zderzy się z galaktyką Andromedy (M 31). 

Ale ta nowo odkryta kolizja jest ogromna. 

Prof. Rines stwierdza "Większość obserwowanych do tej pory galaktycznych kolizji można porównać do zderzeń samochodów osobowych. Ale tym razem po raz pierwszy jesteśmy świadkami karambolu czterech dużych ciężarówek wyładowanych piaskiem, z których na wszystkie strony wysypał się gwiezdny piasek i fruwa po całej okolicy. Nikt wcześniej nie widział w teleskopie podobnej kolizji." 

Kolizja 4 galaktyk 3000x2400 - Źródło: NASA - Spitzer Space Telescope

Kolizja dwóch galaktyk (Antenna Galaxies), w konstelacji Kruka, 60 mln lat świetlnych od Ziemi. Antenna Galaxies 1600x1200

Poprzedni rekordzista dla największego galaktycznego połączenia Antenna Galaxies, zderzenie dwóch galaktyk, każda tak masywna jak Droga Mleczna.
Siły grawitacji podczas zderzenia sprężyły obłoki gazu międzygwiezdnego i powstały miliony nowych gwiazd.
To naturalny proces obserwowany w wielu innych kosmicznych stłuczkach. Są to procesy odmładzające galaktyki i powiększające ich rozmiary.

Ale obserwowana teraz poczwórna kraksa dowodzi że są też inne scenariusze.
Wokół kolizji jest mnóstwo gwiazd ale bardzo starych, powstałych przed miliardami lat. Nie widać tam procesów związanych z narodzinami nowych gwiazd. Przypuszcza się, że łączące się galaktyki były ubogie w gaz i dlatego nie mogły powstać nowe słońca.

Prof. Rines stwierdza że "To dowód na to, że największe galaktyki we Wszechświecie powstawały wskutek wielkich fuzji całkiem niedawno, nawet jeśli wypełnione są one wyłącznie starymi gwiazdami".
Źródło: NASA - Spitzer Space Telescope